Potrafię zrobić to sam! :)

Dzisiaj trochę rozważań na temat samodzielności... Każdy rodzic zastanawia się nie raz co jego dziecko już powinno umieć. Obserwujemy licytowanie się na umiejętności maluchów: a to który pierwszy wstał, a to który powiedział: mama. Dlaczego więc, kiedy dzieci rosną zamiast dzielnie im kibicować często wyręczamy ich w najprostszych czynnościach?

Przyznaję, że ludzie robią wielkie oczy kiedy daję dziecku do ręki marchewkę i skrobaczkę, albo opowiadam, jak sam potrafi zrobić ciasto na naleśniki. Przecież ma niecałe trzy lata. No właśnie, dopiero, czy już? Dwu-trzy latek to już całkiem duże dziecko, które nie jednego zaskoczy, jeśli tylko pozwolimy mu pokazać jak wiele umie zrobić naprawdę sam lub z niewielką pomocą. 

Często będzie trwało to dłużej i najczęściej spowoduje dużo większy bałagan, a więc czy warto mu na to pozwolić? Spróbuję dziś odpowiedzieć na to pytanie...

Dlaczego warto wspierać samodzielność?

1. Dziecko nabiera pewności siebie – rozpiera go duma, że może i potrafi SAM,
2. Uczy się poznać i zaspokajać własne potrzeby– niektóre rzeczy może zrobić nie wołając przy tym dorosłej osoby np. zaspokoić pragnienie,
3. Jeżeli może dokonać wyboru i podejmować decyzje, nabiera odpowiedzialności i konsekwencji za swoje czyny,
4. Szybciej uczy się nowych umiejętności – pozwalając dziecku dokonywać samodzielnych wyborów, wspieramy jego naturalną potrzebę poznawania świata a ono rozwija się poprzez działanie,
5. Zaspokojona jest potrzeba autonomiczności – dziecko nabiera coraz większego przekonania, że jest odrębną istotą co pomoże mu na pewno w dorosłym życiu,
6. Wzrasta wzajemne zaufanie – rodzic przekonuje się, że dziecko da sobie radę, a maluch, że gdy dostanie szanse jest w stanie wiele osiągnąć bez pomocy innych
7. Wychowamy dorosłego człowieka, który nie będzie bał się podejmować wyzwań, czuł się kompetentny i pewny siebie

Samodzielność warto wspierać od samego początku rozwoju dziecka.

Bardzo dobrym przykładem tego jest np. chodzenie. Dla prawidłowego rozwoju powinniśmy dziecku zapewnić warunki do nauki tej czynności oraz wsparcie. Niby to oczywiste, prawda? Dlaczego więc za wszelką cenę próbujemy przyspieszać ten proces? Szkrab sam będzie czuł potrzebę ruchu i dzięki upadkom nauczy się wszystkiego w swoim czasie. Wystarczy odrobinę poczekać.

Kolejnym etapem jest samodzielne jedzenie. Znów muszę tu wspomnieć o mojej ulubionej metodzie Bobas Lubi wybór, która kładzie nacisk na to, by pozwolić dziecku nie tylko jeść, ale również decydować ile tego pokarmu zje. Więcej przeczytacie tutaj.

Zabawa swobodna to nieodłączny element kształtowania samodzielnego dziecka. Nie chodzi wcale o to, by zostawić dziecko same i niech robi sobie co chce. Bądźmy obok i obserwujmy. Do nas, rodziców należy zapewnienie bezpieczeństwa i warunków do zabawy w ten sposób, by dziecko miało swobodny dostęp do zabawek i mogło wybrać to na co ma ochotę w danym momencie. Starszym dzieciom potrzebna jest również nuda. To dzięki niej muszą trochę ruszyć głową i rozwijają kreatywność. Warto otworzyć się i wyjść poza ramy tego co 'można' a czego 'nie można'. Jeżeli dziecko bawi się zabawką inaczej niż „powinno” a nie robi sobie ani nikomu innemu przy tym krzywdy, niech próbuje. Może ono nauczy w ten sposób nas czegoś, na co sami byśmy nie wpadli.

Mam wrażenie, że plac zabaw niektórych może przyprawić o zawał. Pierwsze wejście na drabinki to dla każdej mamy nie lada stres. Też tak miałam, ale dałam nam obu szansę. Stojąc obok mogłam zawsze złapać Antka gdyby spadł, ale ku mojemu zaskoczeniu nic takiego się nie wydarzyło. Po kilku zjazdach na zjeżdżalni sam stwierdził: teraz sam, bez trzymania.

Włączanie w codzienne obowiązki domowe. Jestem wyrodną matką, bo zamiast dziecku pozwolić się bawić, każe mu pomagać w domu. Haha. Nic bardziej mylnego. Po pierwsze dla niego to doskonała zabawa, której sam się dopomina. Zawsze to coś innego, nowego w stosunku do znajomych zabawek. Dzieci są bardzo chętne do pomocy, można im wymyślić zadanie dzięki któremu poczują się ważne, a wykonywana czynność będzie dla nich bezpieczna. Niejednokrotnie widziały jak my to robimy, będą więc naśladować. Osobiście uważam, że lepiej dać dziecku mały nożyk i pokazać jak się z nim obchodzić, niż kategorycznie zabronić. Dlaczego? Dziecko za wszelką cenę będzie chciało zdobyć to co niedostępne, kiedy tylko będzie poza zasięgiem wzroku, a wtedy dopiero może wydarzyć się tragedia.

Co więc powinniśmy robić jako rodzice?

Przede wszystkim wspierać i być obok. Poświęcić czas na to, by poznać własne dziecko, jego możliwości a także i słabości. Przecież każde dziecko rozwija się inaczej. Zaufać i uwierzyć w jego możliwości. Jeśli stale będzie słyszało: 'uważaj, bo się przewrócisz', jak myślicie, co się stanie? Zorganizować przestrzeń tak by była dostępna ale zarazem bezpieczna. Pozwolić doświadczać, próbować i eksperymentować. Pomagać, a nie wyręczać. Zmienić sposób postrzegania malucha i uzbroić się w cierpliwość. Starać się powstrzymywać od 'podawania wszystkiego na tacy'. To kiedyś zaprocentuje.

Wiem, że w tekście nadużywam słowa SAMODZIELNOŚĆ, ale robię to z pełną świadomością.

Wierzę w to, że nikt nie chce wychować dziecka na 'fajtłapę'. Jednak wyręczanie go ze wszystkich czynności nieuchronnie do tego prowadzi. I nie można ciągle tłumaczyć się tym, że dziecko jeszcze czegoś nie potrafi. Najczęściej jest niestety tak, że to opiekuna paraliżuje strach i boi się na coś pozwolić. A dopóki nie pozwoli, nie przekona się, że ten szkrab umie o wiele więcej niż mu się do tej pory wydawało... 

Do niczego nie chcę nikogo przekonywać, każdy sam sobie odpowie, co będzie lepsze.